نظر اسلام درباره گیاهخواری و خام خواری چیست؟

Question

نظر اسلام درباره گیاهخواری و خام گیاهخواری چیست؟
آیا احادیثی از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) درباره خام‌خواری و گیاه‌خواری وجود دارد؟
در بعضی از سایت‌ها این حدیث «المِعدَة بیت کلِّ داءٍ، وَ الحَمِئَة رَاس کلِّ دَواءٍ»، را به نخوردن خوراکی پخته تعبیر می‌کنند.؛ یعنی معنای آن این است: «معده، مرکز و خانه هر دردى است و سرآمدترین دارو، نخوردن خوراکی آتش‌دیده و پخته است»
آیا این حدیث به این موضوع اشاره دارد؟

Answer 1

گیاهخواری در اسلام
بنا به فتوای مراجع خوردن گیاهان و سبزیجاتی كه برای بدن ضرر نداشته باشد، اشكال ندارد.
در اسلام گیاهخواری و نخوردن گوشت حرام نیست ؛ بنابراین انسان می تواند در تمام عمر نیز از آن اجتناب نماید، اما بدن به گونه ای است که به مواد غذایی مختلف و از جمله گوشت و گیاه احتیاج دارد.
روایات فراوانی در ستایش از بسیاری از گیاهان و محصولات کشاورزی و میوه ها و خواص آنها داریم اما از گوشت خواری هم نهی نشده بلکه در مواردی که لازم باشد تشویق هم شده است.
امیرالمؤمنین فرمود:«بر شما باد بر مصرف كردن گوشت، زیرا گوشت بدن را چاق مى كند.هر كس چهل شبانه روز گوشت نخورد, اخلاقش بد مى شود.» (1)
باز فرمود:«هنگامى که دچار ضعف شدید, گوشت با شیر بخورید. خداوند این دو را مقوىّ بدن قرار داده است»(2)
امام صادق (ع) فرمود:«پیامبر(ص)گوشت مى خورد»(3)
پیامبرفرمود: «هر كسى چهل روز براو بگذرد و گوشت نخورده باشد, قرض كند و گوشت بخرد و بخورد»(4)
امام صادق (ع) فرمود:«گوشت با شیر غذاى انبیای الهی بوده است »(5)
امام رضا (ع) به خدمتكار خود فرمود: قسمت جلوی گوسفند (دست و سینه) خریداری كن و قسمت های آخر بدن گوسفند را خریداری مكن,زیرا قسمت جلوی بدن سالم تر از قسمت عقب گوسفند است.»(6) بنابراین در اسلام استفاده از گوشت حیوانات سفارش شده است.
در عین حال در برخی روایات از زیاده روی در گوشت خوردن مذمت شده مثلا آمده است:
شکمتان را قبرستان مرده ها نکنید ؛یعنی زیاد گوشت نخورید.
در شرح زندگانی امیر المومنین (ع) آمده است:
«لا یأكل اللحم إلا قلیلا و یقول لا تجعلوا بطونكم مقابر الحیوان ؛ کم گوشت می خورد و می فرمود: شکمتان را قبر حیوان قرار ندهید» (7)

پی نوشت:
1. شرح نهج البلاغه ،ج1،ص60
2.همان
3. همان
4.همان ، ص 65
5.همان ، ص 68
6.همان ،ص 75
7.همان، ص 27

برگرفته از: پاسخگو

Answer 2

دیدگاه اسلام درباره خام خواری و گیاه خواری
خوردن برخی مواد به صورت خام، به خودی خود اشکال ندارد و عرف بشر از دیرباز تا کنون نیز این بوده که بسیاری از گیاهان و میوه‌جات را به صورت خام مصرف می‌کردند. با این وجود، هیچ روایتی دال بر توصیه به خام‌خواری به معنای مطلق آن و یا گیاه‌خواری صِرف، وجود ندارد، بلکه حتی روایاتی وجود دارد که خوردن غذاهای آتش‌دیده و گوشت را نیز توصیه می‌کند؛ مانند روایت زیر:
یونس بن بکر نقل می‌کند که؛ امام رضا(ع) در خطاب به من فرمود: «چرا رنگت زرد شده است؟» یونس گفت: کسالت و ضعف بر من عارض گشته است. امام(ع) فرمود: «گوشت بخور». گوشت خوردم. پس از یک هفته آن‌حضرت مرا به همان حال دید و فرمود: «مگر نگفتم گوشت بخور». گفتم در آن‌روز که شما به من امر فرمودید جز گوشت چیزى نخوردم، فرمود: «گوشت را چگونه درست کردى؟» گفتم به صورت پخته، امام(ع) فرمود: «کباب کن و بخور»، بعد از یک هفته حضرت به دنبال من فرستاد که خون در صورتم افتاده بود، امام فرمود: «خوب شدى»[1]
اما درباره روایتی که در پرسش به آن اشاره شده، و برخی از آن توصیه به خام‌خواری، را به دست آورده‌اند، باید گفت:
این روایت در منابع حدیثی از پیامبر اسلام(ص) این‌گونه نقل شده است: «أَنَّ الْمَعدَةَ بَیْتُ الدَّاءِ وَ الْحِمْیَةَ هِیَ الدَّوَاءُ»؛[2]  ترجمه درست آن چنین است: «معده خانه درد است و پرهیز، درمان هر درد است»؛ زیرا «حمیه» در لغت از ریشه «حمی» به معنای پرهیز است.[3] چنانچه برخی از محققان نیز این‌گونه ترجمه کرده‌اند.[4] بنابراین، از این روایت اشاره و توصیه‌ای به خام‌خواری به دست نمی‌آید.

پی نوشت:
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 6، ص 324، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 164، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق
[2]. شیخ صدوق، الخصال، ج 2، ص 512، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش. در برخی نسخه‌ها نیز کلمه «کلّ» به هر دو فقره حدیث اضافه شده است: «الْمَعِدَةُ بَیتُ کُلِّ دَاءٍ وَ الْحِمْیةُ رَأْسُ کُلِّ دَوَاء»؛ مستغفرى، جعفر بن محمد، طبّ النبی(ص)، ص 19، نجف، مکتبة الحیدریة، چاپ اول، 1385ق. همچنین این روایت با اندکی تفاوت از امام علی(ع) نیز نقل شده است: «الْمَعِدَةُ بَیتُ الْأَدْوَاءِ وَ الْحِمْیةُ رَأْسُ الدَّوَاء»؛ قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله، الدعوات (سلوة الحزین)، ص 77، قم، مدرسه امام مهدى (عج)، چاپ اول، 1407ق
[3]. ر. ک: فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 3، ص 312 – 313، قم، هجرت‏، چاپ دوم، 1409ق؛ طریحى، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، ج ‏1، ص 109، تهران، مرتضوی‏، چاپ سوم، 1375ش
[4]. ر. ک: بستانى، فواد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی، ص 345، تهران، اسلامی‏، چاپ دوم، 1375ش؛ محمدى ری‌شهرى، محمد، دانشنامه احادیث پزشکى، ج ‏1، ص 413، قم، دار الحدیث، چاپ ششم، 1385ش

برگرفته از: اسلام کوئست