پیامدها و عوارض خودارضایی و مبارزه با آن (بخش اول)
«استمنا» یا «خودارضایی» (یا به اصطلاح عوام جلق زدن (یا جق زدن)) یكی از راه های انحرافی در ارضای میل جنسی است كه نسل جوان را در معرض آسیب های جدی قرار میدهد. از همین رو میتوان آن را نوعی انحراف جنسی یا بیماری نامید كه با جدیت باید در درمان آن كوشید. آسیب های ناشی از خودارضایی به گونه های مختلفی تقسیم پذیر است كه به اختصار به برخی از آنها اشاره میشود:
یك. آسیب های جسمانی
یكی از روش های شناخت پیشرفت بیماری ها در پزشكی، مرحله بندی (staging) علایم بیماری است. براین اساس، برحسب عوارض ایجاد شده در بیمار مبتلا به خودارضایی، سه مرحله (stage) بیان شده است:[1]
1. مرحله مشكل ساز (Problematic)
در افرادی كه مدتی است گرفتار خودارضایی شده اند، زودرس ترین عوارض ناشیاز خودارضایی عبارت است از:
الف. خستگی و كوفتگی (Fatigues/Tiredness)،
ب. عدم تمركز حواس (Lack of concentration)،
ج. ضعف حافظه (Poor memory)،
د. استرس و اضطراب (Stress/Anxiety).
2. مرحله گرفتاری شدید (Severe)
بروز علایم زیر در فرد گرفتار، نشان دهنده آن است كه شدت ابتلای وی یا مدت آن بیش از مرحله اول است و در نتیجه عوارض شدیدتری ظاهر شده است:
الف. خستگی و كوفتگی (Fatigues/Tiredness)،
ب. نوسان خلق یا تغییرات سریع خلقی (Mood swings)،
ج. حساسیت بیش از حد و زودرنجی ( Irritability)،
د. كمردرد (Lower back pain)،
ه. نازك شدن موها (Thinning hair)،
و. ناتوانی جنسی زودرس در جوانی (Youth impotence)،
ز. بیخوابی یا بدخوابی و مشكلات مشابه (Insomnia/Sleep problem).
3. مرحله گرفتاری بسیار شدید یا حالت اعتیاد (Addictive)
الف. خستگی و كوفتگی (Fatigues/Tiredness)،
ب. ریزش شدید موها (Severe hair loss)،
ج. تارشدن دید چشم ها (Blurred vision)،
د. وز وز گوش (Buzzing in the ears)،
ه. انزال زودرس و غیرارادی یا خروج منی به صورت قطره قطره ( prematurelyEjaculation)،
و. درد كشاله ران و ناحیه تناسلی (Groin/Testicular pain)،
ز. دردهای قولنجی در ناحیه لگن و استخوان دنبالچه ( the pelvic cavity or tail bonePain or cramps in).
نحوه پیدایش عوارض
در دانش پزشكی، روند پیدایش علایم یك بیماری و چگونگی بروز عوارض و نشانه های كلینیكی، در شناخت هر چه بیشتر یك بیماری بسیار مهم است و میتواند پزشك را در تشخیص و درمان بهتر بیماری و مریض را در پیشگیری كمك كند. به این دلیل مناسب است درباره نحوه پیدایش برخی از عوارض خود ارضایی كه در به آن اشاره شد بیشتر به آن توضیح داده شود تا خواننده عزیز با روند پیدایش این عوارض، یا به اصطلاح پاتوفیزیولوژی (Pathophysiology) آن آشنا شود.
1. خستگی و كوفتگی:انقباض شدید و یك مرتبه تمام عضلات بدن در جریان انزال (ارگاسم یا اوج لذت جنسی)، باعث مصرف سریع مواد غذایی ذخیره شده در عضلات و به طور عمده كاهش گلیكوژن (ماده اصلی لازم برای تولید انرژی عضلانی) میشود. خستگی عضلانی تقریبا با سرعت تهی شدن عضلات از گلیكوژن رابطه مستقیم دارد و هرچه این سرعت بیشتر باشد، خستگی بیشتر است [2]. در خودارضایی، به علت انقباض های مكرر عضلات بدن، ذخایر گلیكوژن عضلات به سرعت تمام میشود و خستگی و كوفتگی همیشه از عوارض بدیهی آن است.
2. ریزش مو: خودارضایی به تدریج با تغییرات هورمونی و شیمیایی كه در بدن ایجاد میكند، باعث افزایش هورمون جنسی مردانه؛ یعنی، تستوسترون به دی هیدرو تستوسترون (DHT=Dihydrotestosterone) میشود كه از عواقب بالا بودن ماده DHTدر خون، ریزش موها و تاسی و بزرگ شدن پروستات و عوارض ناشی از آن در پیری است.[3]
3. خود ارضایی مكرر باعث تحریك بیش از حد سیستم عصبی پاراسمپاتیك و افزایش تخلیه اَسِتیل كولین (Acetyle Choline) از انتهای این رشته ها در مغز میگردد كه این خود باعث پارهای از عوارض جسمانی و روانی، چون حواس پرتی (Absentmilndedness)، كمی حافظه (Memory)، عدم تمركز حواس، سیاهی رفتن چشم و در نهایت تاری دید میشود. تمام این علامت ها ناشی از تغییر تعادل میزان مواد شیمیایی موجود در مغز است كه بین سلول های عصبی رد و بدل میشود و انتقال پیام های مختلف را بر عهده دارد.[4]
برخی نیز بر این عقیده اند كه علت بروز اختلالات مغزی (مانند حواس پرتی، عدم تمركز حواس و كاهش حافظه) ناشی از ظرفیت عظیمی از انرژی بدن است كه در هر بار انزال، تخلیه شده و هدر میرود؛ زیرا مایع منی حاوی مقدار بسیار زیادی DNA (هسته 400-300، اسپرمی كه در هر انزال خارج میشود)، RNA آنزیم ها، پروتئین ها، مواد قندی، لسیتین (Lecithin)، كلسیم، فسفر، نمك های بیولوژیك، تستوسترون و... است. این ذخایر عظیم انرژی - كه باید در بدن برای رشد و تقویت بخش های مختلف مورد استفاده قرار گیرد - بیهوده و به طور مكرر از بدن خارج میشود و هر كدام عوارضی را به دنبال می آورند.
برای مثال از آنجا كه سلول های خونی و پلاكت ها در مغز استخوان ها تولید میشود و به تكامل نهایی میرسد و برای تولید آنها نیز انرژی بسیار زیادی مورد نیاز است؛ در افراد گرفتار خودارضایی، تكامل مغز استخوان و در نتیجه تولید سلول های خونی با مشكل مواجه شده و منشأ كم خونی، ضعف و خستگی در این افراد است. نیز دفع فسفر و لیستین بیش از حد از طریق انزال های مكرر، باعث كاهش ذخایر این مواد میشود كه مواد حیاتی برای سلامتی سلول های عصبی هستند و در نتیجه اختلال عملكرد سیستم عصبی، مانند حواس پرتی، عدم تمركز حواس و... بروز خواهد كرد.[5]
دو. آسیب های روحی و روانی
ضعف حافظه و حواسپرتی، اضطراب، منزوی شدن و گوشه گیری، افسردگی، بی نشاطی و لذت نبردن از زندگی، پرخاشگری، بداخلاقی و تندخویی، كسالت دائمی و ضعف اراده، احساس حقارت، عدم اعتماد به نفس، احساس گناه و عذاب وجدان بروندادهای روانی و روحی خودارضایی است. شرح پاره ای از این موارد در مباحث گذشته روشن شد.
سه. آسیب های اجتماعی
ناسازگاری خانوادگی، بیمیل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانی در ارتباط با جنس مخالف و همسر، احساس طرد شدن، از بین رفتن عزّت، پاكی، شرافت و جایگاه اجتماعی، دیر ازدواج كردن و لذت نبردن از زندگی مشترك( جهت آگاهی بیشتر نگاه کنید به: قائمی، علی، خانواده و مسائل جنسی كودكان، (تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران، چاپ دهم، 1376).
چهار. آسیب های معنوی و اخروی
هیچ یك از آسیب های پیش گفته، به اهمیت آسیب های معنوی نیست؛ زیرا آسیب های معنوی، جان و دل و به عبارت دیگر كنه حقیقت وجود آدمی را تباه میسازد. خودارضایی از نظر دین یك گناه است و به تعبیر قرآن زنگار بر دل مینهد: «كَلاَّ بَلْ رانَ عَلی قُلُوبِهِمْ ما كانُوا یَكْسِبُونَ»؛ «چنین مباد! بلكه اعمال (ناشایست) دل های آنان را زنگار زده است»(مطففین (83)، آیه 14)
زنگ یا زنگار در اشیای مادی، همان چیزی است كه روی فلزات و اشیای قیمتی مینشیند و معمولاً نشانه پوسیدن و از بین رفتنِ شفافیت و درخشندگی آن و در نهایت ضایع شدن و از بین رفتن آن است.
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان میفرماید: از آیه شریفه سه نكته استفاده میشود:
1. اعمال زشت، نقش و صورتی به نفس و روح انسان میدهند؛
2. این نقش و صورت خاص، مانع آن است كه نفس آدمی حق و حقیقت را درك كند؛
3. نفس آدمی به حسب طبع اولیهاش صفا و جلایی دارد كه با داشتن آن، حق را آن طور كه هست درك میكند.[6]
همچنین آسیب های معنوی جهان گذران را در مینوردد و اگر اصلاح نگردد، حیات جاودان آدمی را در معرض تباهی و شوربختی قرار میدهد. از این رو نصوص دینی نسبت به آن هشدارهای لازم را داده اند. پیامبر اكرمصلی الله علیه وآله وسلم در این باره میفرماید: «ناكح الكف ملعون»؛«ملعون است كسی كه خودارضایی كند»[7]
امام صادق علیه السلام نیز میفرماید: «با سه گروه خداوند در روز قیامت سخن نمیگوید و پاكشان نمیخواند و عذابی دردناك دارند، از آن سهاند، خودارضایی كننده و كسی كه لواط دهد»[8]
در روایات دیگری امام صادق علیه السلام خودارضایی را گناه عظیم و مورد نهی الهی معرفی فرموده است.[9]