امام صادق علیه السلام فرمود: «گریه و بیتابی در هر مصیبت برای بنده مکروه است، مگر گریه بر حسین بن علی علیه السلام که اجر و ثواب نیز دارد.»(1)
گریه و عزاداری برای سیدالشهدا علیه السلام دارای آثار و برکات مهمی است که به برخی از آنها اشاره میشود:
حفظ رمز نهضت حسینی
از ارزندهترین آثار و برکات مجالس عزاداری و گریه بر ابی عبدالله حسین علیه السلام حفظ رمز نهضت حسینی است.
به راستی؛ چرا در دوران منحوس سلاطین و پادشاهان جور از برپایی مجالس عزای اهلبیت علیهم السلام به خصوص سالار شهیدان جلوگیری میشد؟ آیا نه این است که عزای حسینی و امامان شیعه، سبب میشود که سخنوران و دانشمندان متعهد و انقلابی، مردم را از ظلمهای حکومتها آگاهی دهند و انگیزه قیام آن حضرت که امر به معروف و نهی از منکر است به اطلاع مردم برسد؟
آری، اینگونه مجالس، آموزشگاهها و دانشگاههایی است که به بهترین روش و زیباترین اسلوب مردم را به سوی دین خوانده و عواطف را آماده میکند و جاهلان و بیخبران را از خواب سنگین غفلت بیدار میسازد و نیز در این مجالس است که مردم، دیانت را همراه با سیاست، از مکتب حسین بن علی علیه السلام میآموزند.
گریه بر سیدالشهدا علیه السلام و تشکیل مجالس عزای حسینی نه تنها اساس مکتب را حفظ میکند، بلکه باعث میگردد شیعیان با حضور در این مجالس از والاترین تربیت اسلامی برخوردار شده و در جهت حسینی شدن رشد و پرورش یابند.
کدام اجتماعی است که در عالم چنین اثری را از خود بروز داده باشد؟ کدام حادثهای است مانند حادثه جانسوز کربلا که از دوره وقوع تاکنون و بعدها بدینسان اثر خود را در جامعه بشریت گذارده، و روز به روز دامنه آن وسیعتر و پیروی و تبعیت از آن بیشتر گردد؟ از این رو باید گفت که در حقیقت مراسم عزاداری حافظ و زنده نگهدارنده نهضت مقدس امام حسین علیه السلام و در نتیجه حافظ اسلام و ضامن بقای آن است .
تشکیل مجالس عزاداری حسین، نه تنها اساس مکتب را حفظ کرده و میکند بلکه به علاوه سبب آن گردید که شیعیان با حضور در این مجالس از والاترین تربیت اسلامی برخوردار شده و در جهت حسینی شدن رشد و پرورش یابند.
«موریس دوکبری» مینویسد: «اگر مورخین ما، حقیقت این روز را میدانستند و درک میکردند که عاشورا چه روزی است، این عزاداری را مجنونانه نمیپنداشتند. زیرا پیروان حسین به واسطه عزاداری حسین میدانند که پستی و زیر دستی و استعمار را نباید قبول کنند. زیرا شعار پیشرو و آقای آنان تن به زیر بار ظلم و ستم ندادن است.
قدری تعمق و بررسی در مجالس عزاداری حسین نشان میدهد که چه نکات دقیق و حیات بخشی مطرح میشود، در مجالس عزاداری حسین گفته میشود که حسین علیه السلام برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام، از جان و مال و فرزند گذشت و زیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت؛ پس بیایید، ما هم شیوه او را سرمشق قرار داده از زیر دستی استعمار گرایان خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگی با ذلت ترجیح دهیم...»(2)
ازدیاد محبت به امام، و تنفر از دشمنان آن حضرت
سوزی که از دل سوخته عاشقان سیدالشهدا علیه السلام به چشم سرایت کرده و از مجاری دو چشم آنها به صفحه رخسار وارد میشود، مراتب علاقه و اخلاص و دلبستگی به خاندان وحی و رسالت را میرساند و این عمل اثری مخصوص در ابقای مودت و ازدیاد محبت دارد.
گریه بر حضرت سیدالشهدا علیه السلام از مواردی است که هیچ انسانی از فرط دلسوزی و انقلاب، طاقت بردباری و تحمل در برابر استماع مصائب او را ندارد، و این گریه و بیقراری، علاوه بر ازدیاد محبت و مهر و مودت، موجب کثرت تنفر و بیزاری از دشمنان و قاتلان آن حضرت شده و موجب برائت دوستداران این خانواده از دشمنان ایشان میگردد.
گریه با آگاهی و معرفت بر امام حسین علیه السلام، در واقع، اعلام انزجار از قاتلان اوست و این تبری از آثار برجسته گریه بر امام حسین علیه السلام است زیرا مردم به ویژه افرادی که دارای شخصیت هستند از گریه کردن در برابر حوادث تا سر حد امکان امتناع میورزند، و تا شعله درونی آنان به مرتبه انفجار نرسد حاضر به گریه کردن مخصوصاً در برابر چشم دیگران نیستند، این گریه و عزاداری ابراز کمال تنفر در برابر تعدی و تجاوز و ستمگری و پایمال نمودن حقوق جامعه و به ناحق تکیه زدن بر مسند حکومت آنان میباشد.
آشنایی با حقیقت دین و نشر آن
یکی دیگر از آثار و برکات مجالس عزاداری سیدالشهدا علیه السلام این است که مردم در سایه مراسم عزاداری به حقیقت اسلام آشنا شده و بر اثر تبلیغات وسیع و گستردهای که همراه با این مراسم انجام میگیرد، آگاهی توده مردم بیشتر شده و ارتباطشان با دین حنیف محکمتر و قویتر میگردد. چه این که قرآن و عترت دو وزنه نفیسی هستند که هرگز از یکدیگر جدا نمیشوند و این آگاهی در اقامه ماتم و مراسم سوگواری عترت رسول اکرم صلی الله علیه و آله به خصوص امام حسین علیه السلام به آحاد مردم داده خواهد شد.
آمرزش گناهان
ریان بن شبیب از امام رضا علیه السلام روایت کرده که فرمود: «ای پسر شبیب، اگر بر حسین علیه السلام گریه کنی تا آن که اشک چشمت بر صورتت جاری شود، خداوند گناهان کوچک و بزرگ، و کم یا زیاد تو را میآمرزد.»(3)
و نیز فرمود: «گریه کنندگان باید بر کسی همچون حسین علیه السلام گریه کنند، زیرا گریستن برای او گناهان بزرگ را فرو میریزد.»(4)
سکونت در بهشت
امام باقر علیه السلام فرمود: «هر مؤمنی که در سوگ حسین علیه السلام اشک دیده ریزد، به حدی که بر گونهاش جاری گردد، خداوند او را سالیان سال در غرفههای بهشت مسکن می دهد.»(5)
و نیز امام صادق علیه السلام فرمود: «هر کس درباره حسین علیه السلام شعری بخواند و گریه نماید و یک نفر را بگریاند، بهشت برای هر دوی آنها نوشته میشود. کسی که حسین علیه السلام نزد او ذکر شود و از چشمش به مقدار بال مگسی اشک آید، اجر او نزد خداست و برای او جز به بهشت راضی نخواهد شد.»(6)
و نیز فرمود: «هر کس که در عزای حسین علیه السلام بگرید یا دیگری را بگریاند و یا آن که خود را به حالت گریه و عزا درآورد، بهشت بر او واجب میشود.»(7)
شفا یافتن
یکی دیگر از آثار و برکات مجالس عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام شفا گرفتن است. به طوری که بارها دیدهایم و شنیدهایم که بعضی از عزاداران و گریه کنندگان بر حسین علیه السلام شفا گرفتهاند.
نقل است که مرجع بزرگ شیعه مرحوم آیة الله العظمی بروجردی در سن نود سالگی دارای چشمانی سالم بودند که بدون عینک خطوط ریز را هم میخواندند و میفرمودند: این نعمت را مرهون وجود مبارک حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام هستم: و قضیه را چنین نقل می فرمودند:
در یکی از سالها در بروجرد بودم، به چشم درد عجیبی مبتلا شدم که بسیار مرا نگران ساخته بود. معالجه پزشکان فایدهای نکرد و درد چشم هر روز بیشتر و ناراحتی من افزونتر میگردید، تا این که ایام محرم شد. در ایام محرم آیة الله فقید، دهه اول را روضه داشتند و دستههای مختلف هم در این عزاداری شرکت میکردند. یکی از دستههایی که روز عاشورا به خانه آقا وارد شده بود، «هیئت گِلگیرها» است که نوعاً سادات و اهل علم و محترمین هستند، در حالی که هر یک حوله سفیدی به کمر بستهاند، سر و سینه خود را گل آلود کرده و به طور بسیار رقت بار و مهیج و در عین حال با سوز و گداز فراوان و ذکری جانسوز آن روز را تا ظهر عزاداری میکنند. آقا فرمودند:
«هنگامی که این دسته به خانه من آمدند و وضع مجلس با ورود این هیئت هیجان عجیبی به خود گرفته بود من هم در گوشهای نشسته و آهسته آهسته اشک میریختم و در این بین هم مقداری گِل از روی پای یکی از همین افراد گلگیر برداشته و بر روی چشمهای ملتهب و ناراحتم کشیدم، و به برکت همین توسل، چشمانم خوب شد و امروز علاوه بر این که متبلا به درد چشم نشدم، از نعمت بینایی کامل برخوردارم، و به برکت حضرت امام حسین علیه السلام احتیاج به عینک هم ندارم.» با این که همه قوای جسمانی ایشان تحلیل رفته بود با این وجود تا آخرین ساعات زندگانی از بینایی کامل برخوردار بودند.
گریه کننده بر حسین، در قیامت گریان نیست
رسول اکرم صلی الله علیه و آله به فاطمه زهرا علیهاالسلام فرمود: «هر چشمی در روز قیامت گریان است مگر چشمی که برای مصائب حسین علیه السلام گریه کرده باشد، چنین کسی در قیامت خندان و شادان به نعمتهای بهشتی است.»(8)
آن روز دیدهها همه گریان شود ز هول جز چشم گریه کرده به سوگ و عزای او
امان از سکرات موت و آتش دوزخ
مسمع گوید: حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: آیا متذکر میشوی با حسین چه کردند؟ عرض کردم: آری، فرمود: آیا جزع و گریه میکنی؟ گفتم: آری، به خدا سوگند گریه میکنم و آثار غم و اندوه در صورتم ظاهر میشود حضرت فرمود: «خدا اشک چشمت را رحمت کند. آگاه باش که تو از آن اشخاصی هستی که از اهل جزع برای ما شمرده میشوند، به شادی ما شاد و به حزن ما محزون و اندوهناک میگردند. آگاه باش که به زودی هنگام مرگ، پدرانم را بر بالین خود حاضر میبینی، در حالی که به تو توجه کرده و ملکالموت را درباره تو بشارت میدهند، و خواهی دید که ملک الموت در آن هنگام از هر مادر مهربان به فرزندش، مهربانتر است.» سپس فرمود: «کسی که بر ما اهلبیت به خاطر رحمت و مصائب وارده بر ما گریه کند، رحمت خدا شامل او میشود قبل از این که اشکی از چشمش خارج گردد؛ پس زمانی که اشک چشمش بر صورت جاری شود اگر قطرهای از آن در جهنم بریزد، حرارت آن را خاموش کند، و هیچ چشمی نیست که گریه کند بر ما مگر آن که با نظر کردن به کوثر و سیراب شدن با دوستان، خوشوقت میگردد.»(9)
با توجه به این روایت شریف باید گفت: جایی که آتش جهنم که قابل مقایسه با آتش دنیا نیست و به وسیله گریه بر حسین علیه السلام خاموش و برد و سلام گردد، پس اگر در موردی، آتش ضعیف دنیا عزادار حسینی را نسوزاند جای تعجب نیست .
برگرفته از: وارث